Kastracja u psa – argumenty za i przeciw

W ostatnich latach coraz więcej mówi się o wątpliwościach, dotyczących kastracji psa i jej wpływie na zachowanie zwierząt. Powoli odchodzi się również od popularnego niegdyś mitu, że dzięki zabiegowi pies się uspokoi. Większość świeżo upieczonych opiekunów psów prędzej czy później stanie jednak przed pytaniem: kastrować czy nie kastrować? Na to pytanie odpowiemy dzisiaj z perspektywy psiego behawiorysty.

Kastracja i sterylizacja psa – na czym polegają te zabiegi?

Kastracja jest zabiegiem polegającym na usunięciu narządów płciowych, takich jak jądra czy jajniki. W efekcie zabiegu, zwierzę staje się bezpłodne, a organizm przestaje produkować hormony płciowe. W powszechnej opinii, terminem “sterylizacji” określa się analogiczny zabieg wykonywany u suczek, jednak w rzeczywistości wiąże się ona z nieco innym zabiegiem. Sterylizacja oznacza podwiązanie lub przecięcie jajowodów albo nasieniowodów. W praktyce niemal nie wykonuje się już takiego zabiegu, a większość zwierząt, bez względu na płeć, poddaje się zabiegowi kastracji.

Kastracja jest zabiegiem mocno ingerującym w gospodarkę hormonalną zwierzęcia. Ma wiele zalet, ale również szereg wad. Dziś skupimy się na aspektach behawioralnych i na tym, jak kastracja lub sterylizacja psa może wpłynąć na jego zachowanie oraz samopoczucie.

Kastracja lub sterylizacja psa a zmiana zachowania pupila

Z perspektywy behawioralnej, najważniejsze w uniknięciu negatywnych skutków kastracji, jest wybranie odpowiedniego momentu na wykonanie zabiegu u psa. Zaleca się, aby przeprowadzić go po zakończeniu pełnego rozwoju zwierzęcia – zarówno rozwoju fizycznego i psychicznego. Hormony płciowe pełnią olbrzymią rolę podczas kształtowania się i rozwoju psychicznego psa. Coraz więcej przeprowadzanych badań wskazuje na to, że kastrowane psy (obu płci) mogą wykazywać większą tendencję do zachowań agresywnych i zaburzeń lękowych. Obserwacje te dotyczą głównie psów poddanych zabiegowi kastracji przed ukończeniem 1 roku życia.

Z punktu widzenia behawiorysty, zdecydowanie odradza się wykonywanie zabiegu u zwierząt, które nie są w pełni dojrzałe fizycznie. W zależności od wielkości psa i jego rasy, okres dojrzewania fizycznego może się znacząco różnić i nie jest on jednoznaczny z pojawieniem się pierwszej cieczki.

Drugim istotnym czynnikiem jest zakończenie rozwoju psychicznego psa. Fazy rozwoju psów, w tym fazy lękowe pojawiające się nawet do 16 miesiąca życia, i są niezwykle istotne do prawidłowego rozwoju układu nerwowego. Okres ich występowania jest indywidualny dla każdego zwierzęcia i nie można ich pojawienia się przewidzieć wcześniej. Tu istotna jest wnikliwa obserwacja opiekuna. Jak więc podjąć właściwą decyzję dotycząca zabiegu? Zanim zdecydujemy się na zabieg, warto zastanowić się na jakim etapie wychowania naszego pupila jesteśmy. Należy pamiętać, że zabieg nie nadrobi za nas braków szkoleniowych u psa.

Dlaczego warto skonsultować decyzję o kastracji z psim behawiorystą?

Bardzo ważnym elementem jest współpraca lekarza weterynarii z behawiorystą. Opiekun wraz ze swoim psem przed zabiegiem powinien zostać skierowany na konsultację behawioralną. Rolą behawiorysty jest ocena zachowania zwierzęcia i omówienie wszystkich argumentów za i przeciw kastracji. Główne cechy, jakie należy wziąć pod uwagę, to:

• rasa i jej predyspozycje do danych zachowań,
• wiek zwierzęcia,
• płeć,
• etap rozwoju fizycznego i psychicznego,
• ewentualne problemy behawioralne i ich podłoże.

Konsultacje z behawiorystą mogą zapobiec sytuacjom, w którym zachowanie ukochanego pupila gwałtownie zmieni się po zabiegu. Należy natomiast pamiętać, że rola hormonów i skutki zabiegu są indywidualne i nie jesteśmy w stanie stuprocentowo określić jego skutków. Dlatego też coraz częściej stosuje się kastrację chemiczną, która jest metodą odwracalną. Daje to możliwość sprawdzenia zachowania psa w momencie zatrzymania produkcji hormonów, a tym samym pozwala na ocenę ewentualnych skutków kastracji chirurgicznej. Choć zachowanie po kastracji chemicznej może różnić się od zmian po kastracji chirurgicznej, daje nam to obraz, czy dane zmiany mogą wspomóc dalszą pracę z psem czy też mają charakter raczej negatywny.

Warto pamiętać także o tym, że każdy zabieg tego typu powinien być przeprowadzany jedynie w profesjonalnym gabinecie weterynaryjnym. Źle wykonana kastracja lub sterylizacja psa może mieć poważne i bolesne skutki dla naszego pupila. Doświadczony weterynarz na podstawie konsultacji behawiorystycznej z pewnością dopasuje idealną technikę zabiegu.