Czym jest dysplazja stawu biodrowego u psa?

Dysplazja oznacza nieprawidłowe ukształtowanie – to połączenie greckich słów plastôs (ukształtowany) i dis (źle). Pojęcie jest używane w medycynie człowieka i weterynaryjnej do określenia złożonych nieprawidłowości budowy tkanek i narządów. Wyróżnia się różne rodzaje dysplazji, np. dysplazję biodrową, łokciową czy dysplazję nerek. 

Dysplazja biodrowa jest wadą uwarunkowaną genetycznie, ale należy pamiętać, że zwierzęta nie rodzą się z dysplazją – powstaje ona w okresie intensywnego wzrostu zwierzęcia. Problem ten dotyka najczęściej psów ras dużych i olbrzymich, których przykładami są owczarek niemiecki, golden retriever czy bernardyn. Może jednak występować u przedstawicieli wszystkich ras, psów nierasowych, jak również kotów.

Dysplazja stawu biodrowego u psa – objawy

Warto mieć na uwadze, że dysplazja stawu biodrowego u psa może dawać objawy o różnym charakterze i nasileniu. Za niepokojące sygnały uznaje się m.in. kulawiznę po dłuższym wysiłku, nieprawidłowe ułożenie kończyn oraz szybsze męczenie się. Jeśli zaobserwujesz objawy tego rodzaju u swojego zwierzaka, koniecznie skonsultuj się z lekarzem weterynarii. Należy przy tym pamiętać, że dysplazja stawu biodrowego często nie daje żadnych wyraźnych objawów, zwłaszcza w przypadku młodych psów. W takich sytuacjach jedyną możliwością wykrycia problemu są badania profilaktyczne.

Diagnostyka dysplazji

Badania pod kątem dysplazji wykonuje się już u szczeniąt. Ma to miejsce przede wszystkim w przypadku ras predysponowanych do wady. W 2 miesiącu życia psa możliwe jest wykonanie badania klinicznego, w 4-5 miesiącu życia warto wykonać pierwsze badanie RTG, a następnie w 6-7 miesiącu wykonać badanie kontrolne.

U psów dorosłych badanie planuje się na 12-16 miesiąc życia. Badanie rentgenowskie należy wykonywać w sedacji, tak by ułożyć zwierzę w odpowiedniej pozycji bez narażania go na stres. RTG wykonuje się w 4 projekcjach:

• VD z wyciągnięciem kończyn (ocena następujących czynników: masa mięśniowa kończyn miednicznych, głębokość posadowienia głowy kości udowej w panewce, kształt panewki i głowy kości udowej, szerokość szpary stawu, proporcje głowy kości udowej w stosunku do proporcji panewki, kształt i długość szyjki kości udowej, kształt dogrzbietowego brzegu panewki, obecność zagęszczeń utkania tkanki kostnej, obecność wyrośli kostnych, ocena kątów Norberga – prawidłowa wartość kątów>105o, kąt poniżej 90o świadczy o ciężkiej dysplazji),
• VD z indeksem dystrakcji (ocena indeksu dystrakcji),
• VD „frog view” (pokrycie głowy kości udowej przez panewkę miednicy, morfologia stawów),
• DAR (ocena jakościowa krawędzi bocznej, usytuowanie głowy kości udowej względem dogrzbietowego brzegu panewki, ocena dogrzbietowej części panewki).

Oprócz tego proces diagnostyczny dysplazji stawu biodrowego u psa może obejmować:

• test Ortolaniego – próba wywołania repozycji podwichniętego albo zwichniętego stawu biodrowego do panewki, czyli najsilniej wyrażony objaw niestabilności stawu. Test jest dodatni, kiedy głowa kości udowej reponuje się do panewki. Umożliwia określenie kąta redukcji (AR–angle of reduction), czyli kąta odwiedzenia kończyny w stawie, przy którym występuje objaw Ortolaniego.
• próbę Barlowa – określa nadwichnięcie głowy kości udowej podczas przywodzenia. Tym testem określa się kąt nadwichnięcia (AS–angle of subluxation). Świadczy on o stopniu nachylenia obrąbka panewki w części grzbietowej. Pozytywny wynik próby świadczy o spłyceniu panewki lub hipoplazji rąbka grzbietowego.

Zgodnie z klasyfikacją FCI wyróżnia się następujące stopnie zaawansowania dysplazji:

• A: Brak oznak dysplazji stawów biodrowych. Głowa kości udowej i panewka są ściśle dopasowane. Kąt określający położenie kości udowej w stosunku do panewki, tzw. kąt Norberga >105°.
• B: Na granicy dysplazji stawów biodrowych. Prawie prawidłowe stawy biodrowe. Głowa kości udowej i panewki są dopasowane, kąt Norberga wynosi >105° lub <105°.
• C: Lekka dysplazja stawów biodrowych. Głowa kości udowej i panewka są niedopasowane. Kąt Norberga >100°, obecne nierówności lub niewielkie oznaki zmian zwyrodnieniowych powierzchni stawowych.
• D: Średnia dysplazja stawów biodrowych. Głowa kości udowej i panewka są niedopasowane, istnieje podwichięcie stawu biodrowego. Kąt Norberga >90°; spłaszczenie krawędzi panewki i/lub oznaki choroby zwyrodnieniowej stawów biodrowych.
• E: Ciężka dysplazja stawów biodrowych. Znaczne zmiany zwyrodnieniowe. Kąt Norberga <90°; spłaszczenie krawędzi panewki, deformacja głowy kości udowej (kształt grzybka, spłaszczenie) lub inne objawy choroby zwyrodnieniowej stawów biodrowych.

Dysplazja stawu biodrowego u psa – leczenie

W przypadku schorzenia, jakim jest dysplazja stawu biodrowego u psa, leczenie jest uzależnione od wielu czynników, w tym stopnia zaawansowania wady. Lekarz weterynarii może zalecić opiekunom np. zmianę sposobu żywienia zwierzęcia, włączenie do diety odpowiedniej suplementacji, a w razie konieczności stosowanie farmakologii. Gdy dysplazja stawu biodrowego u psa jest mocno zaawansowana, konieczna może być operacja. Leczenie często wspomaga się rehabilitacją, która może obejmować m.in. ćwiczenia na bieżni wodnej.

Dysplazja stawu biodrowego u psów – podsumowanie

Dysplazja stawu biodrowego jest wadą rozwojową, z którą zmaga się wiele psów, zwłaszcza ras dużych i olbrzymich. Opiekunowie zwierząt z predyspozycjami do wady powinni przykładać szczególną wagę do regularnych badań kontrolnych, które warto rozpocząć już w okresie szczenięcym. Szybkie wykrycie problemu pozwala na podjęcie odpowiednich kroków, które mają na celu poprawę komfortu życia psa.

AMVET to klinika weterynaryjna Kraków oferująca m.in. specjalistyczne konsultacje ortopedyczne. W naszej placówce możliwe jest wykonanie wszystkich niezbędnych badań diagnostycznych pod kątem dysplazji stawów. Jeśli chcesz zapisać swojego psa na wizytę, skontaktuj się z nami!